Wat is Supply Chain Management: definities, trends en het SCOR-model

Foto John Kennedy
Auteur: John Kennedy
Associate Partner Supply Chain Optimalisatie
Inhoudsopgave

Supply Chain Management KPI’s in het digitale tijdperk

Organisaties worstelen met Supply Chain Management (SCM), zonder de term misschien zelf ooit te gebruiken. Lege schappen in de supermarkt, volle magazijnen met retourgoederen van e-commerce bedrijven, vrachtwagens zonder retourvracht en bergen afval door voedselverspilling. Dit zijn enkele zichtbare symptomen van een haperende of inefficiënte supply chain. Minder zichtbaar is de CO₂-uitstoot die hiermee gepaard gaat. Met datagedreven technologie, zoals machine learning modellen, robotica, het Internet of Things (IoT), big data analytics, blockchains en planningsalgoritmes krijgt je supply chain management een geheel nieuwe dimensie. Boost nu je business supply chain! Huur onze interim manager supply chain in.

Supply chain management kan altijd beter & slimmer

Hieronder diepen we het begrip supply chain management (SCM) verder uit en krijgt het een eigen plek naast de bekende standaard verbetermethoden en concepten zoals de balanced scorecard methode, PDCA, Lean Six Sigma, BPM, scrum, procesmanagement, ERP, Integrated Business Planning (IBP), Enterprise Asset Management (EAM) en (business) process mining. Want ook, of misschien wel juist, voor supply chain management geldt onverkort: het kan altijd beter en slimmer.

Bespaar nu op je supply chain management

Het verbeterpotentieel van supply chain management is enorm. Besparingen tot wel 30% op de operationele kosten liggen bij wijze van spreken voor het oprapen (McKinsey, 2016). Maar ook 75% minder gederfde omzet en 75% lagere voorraadniveaus zijn supply chain KPI’s die je kunt realiseren. Desondanks blijft supply chain planning in de praktijk een slecht begrepen concept. Dat heeft niet alleen te maken met het Engelse jargon, maar ook met de logistieke principes die aan supply chain management ten grondslag liggen.

Managers zoeken wanhopig op termen als supply chain kpi’s, supply chain processen, supply chain trends, supply chain control, supply chain intelligence, supply chain logistics management software en supply chain strategie, maar raken vervolgens verstrikt in het jargon. Een supply chain, wat is dat nu eigenlijk?

Wat is supply chain management?

Volgens Wikipedia is supply chain management: ‘een integraal ketenbeheer waarbij door middel van verbetering in processen en samenwerking met leveranciers en afnemers een betere functionaliteit van het deelnemende bedrijf in de keten ontstaat.’ Helaas blijft in deze “enge” definitie onvermeld wat onder die “functionaliteit” wordt verstaan. Bovendien lijkt slechts een van de deelnemers in de hele keten uiteindelijk hiervan te profiteren. Niet echt een win-winsituatie dus…

Verschillende definities supply chain management (SCM)

NEVI, hét kennisnetwerk voor inkoop, contract- en supply management, hanteert een iets bredere definitie van supply chain management: supply chain management is volgens de vereniging van inkopers: ‘het coördineren, integreren en optimaliseren van integrale stromen als materialen, financiën en informatie van leverancier tot fabrikant tot groothandelaar tot kleinhandelaar tot eindconsument.’

Supply chain management regelt dus de logistieke activiteiten naar een bepaald punt, bijvoorbeeld goederen naar een fabriek. Met alles wat daarbij komt kijken. Wat in deze bovenstaande beschrijvende NEVI-definitie echter ontbreekt, is het doel van al die activiteiten. Coördineren, integreren en (processen) optimaliseren vormen natuurlijk nooit doelen op zich.

Alternatieve definities supply chain

Ook op alternatieve definities van supply chain management valt het nodige af te dingen. ‘Het management van opwaartse en neerwaartse leveranciers en klanten om superieure klantwaarde te leveren tegen lagere kosten voor de supply chain als geheel’ (Christopher, 2016), benadrukt weliswaar dat er een win-win moet zijn voor de hele keten, maar de letterlijke vertaling van “upstream and downstream relationships” naar het Nederlands klinkt vreemd in de oren.

De meest simpele maar tegelijkertijd ook weinig zeggende definitie van de supply chain is die van Chopra & Meindl (2016): ‘Een supply chain (betekenis) bestaat uit alle partijen die, direct of indirect, betrokken zijn bij het vervullen van een klantvraag.’ Alleen ontbreekt hier de management-component.

De opleiding Procesmanagement Afbeelding van De opleiding ProcesmanagementWorstelt jouw organisatie ook regelmatig met leveringsproblemen als gevolg van bottlenecks in het bedrijfsproces? En vraag je je af hoe je overbodige tussenschakels kunt elimineren, voorraden beperken en doorlooptijden verkorten? Dan biedt de 3-daagse opleiding Procesmanagement uitkomst. Schrijf je nu in en verbeter je processen en supply chain duurzaam.Volg onze 3-daagse opleiding Procesmanagement

APICS-definitie supply chain management

APICS, de American Production and Inventory Control Society, met een aparte APICS Supply Chain Council, levert misschien wel de meest actuele en volledige definitie die bovendien regelmatig wordt aangepast aan de nieuwste ontwikkelingen in het vakgebied. Zo geeft de APICS Dictionary app de volgende in het Nederlands vertaalde definitie van supply chain management: ‘het ontwerpen, plannen, uitvoeren, controleren en bewaken van supply chain-activiteiten met als doel het creëren van nettowaarde, het bouwen van een concurrerende infrastructuur, het benutten van wereldwijde logistiek, het synchroniseren van vraag en aanbod en het meten van prestaties wereldwijd.’ Helaas worden de genoemde “supply chain-activiteiten” zelf niet nader omschreven.

Eigen definitie supply chain management:

Hiermee zijn we aangeland bij onze eigen definitie van supply chain management: ‘het streven naar optimale ketensamenwerking en het realiseren van continue verbeteringen met behulp van datagedreven technologie, met als doel om de hele logistieke keten zo effectief en efficiënt mogelijk in te richten, waarvan elke ketenpartner zoveel mogelijk profiteert en de klantverwachting wordt overtroffen.’

Uiteindelijk staan alle trends of supply chain management in het teken van de grote megatrends die onze economie en samenleving beïnvloeden, zoals de digitale transformatie (algoritmisering en robotisering), duurzaamheid en klimaat (circulariteit, recycling en reductie van CO₂-uitstoot) en microsegmentatie van doelgroepen (massa customization).

Meer specifiek kunnen we de volgende supply chain management trends en supply chain innovations onderscheiden:

  • Supply chains en warehouse management systems verhuizen steeds vaker naar de cloud en logistieke diensten worden in toenemende mate aangeboden As a Service.
  • Het Internet of Things (IoT) biedt ongekende mogelijkheden voor beheersing van de integrale supply chain: sensoren meten temperaturen van bederfelijke waar, voorspellen onderhoud aan machines en doen aan container tracking.
  • Blockchain-technologie maakt de hele supply chain volledig transparant.
  • 5G-netwerken in fabrieken en magazijnen versnellen de data-uitwisseling tussen supply chains, verschaffen realtime inzichten en maken continuous intelligence mogelijk.
  • In de supply chain planning wordt Artificial Intelligence (AI) steeds vaker ingezet voor het analyseren van consumentengedrag, het accuraat voorspellen van de vraag en het optimaliseren van voorraadmanagement.
  • Een nieuwe functionaris, de Chief Supply Chain Officer (CSO) dient zich aan en zal de regie gaan voeren over de supply chain.
  • De volledige robotisering van de magazijnen is in volle gang en bezorging door drones heeft de toekomst.
  • Zelfrijdende, onbemande voertuigen nemen steeds vaker autonoom beslissingen.
  • Omnichannel supply chains worden de norm: anticiperend op de klantvraag zullen bedrijven ernaar streven om een echte omnichannel-koopervaring te bieden.
  • Zogenoemde digital twins geven een digitale representatie van de fysieke supply chains en vereenvoudigen de besluitvorming op alle fronten.
  • Voorspellende analyses en algoritmen voor machine learning modellen worden gebruikt om plannings- en beslissingsondersteunende systemen te verbeteren, aankooppatronen te identificeren, magazijnprocessen te automatiseren en voorraden te beheren.
  • Robotic Process Automation (RPA) en chatbots stellen organisaties in staat kosten te besparen, fouten op te sporen, processen te versnellen en services te verbeteren.
  • Bij het door Amazon gepatenteerde predictive shipping, ook wel anticipatory shipping genoemd, worden de goederen al verzendklaar gemaakt voor de daadwerkelijke koopbeslissing.

Nieuwsgierig naar de duiding van deze trends supply chain en de relevantie hiervan voor jouw business planning en op zoek naar geschikte supply chain planning software? Neem contact met ons op.

Artikel supply chain management

In een artikel uit de Harvard Business review (The problem with legacy ecosystems) wordt uitgelegd waarom de oude gevestigde ondernemingen (‘de incumbents’) het afleggen tegen uitdagers als Netflix, Uber en Tesla. Dat heeft alles te maken met hun supply chain management systemen.

Verticale integratie: sleutel tot supply chain management

De snelgroeiers slagen er in een veel intiemere, rechtstreekse band op te bouwen met hun eindklanten en geven hiermee customer intimacy een nieuwe dimensie. Maar daarnaast deinzen ze er niet voor terug om de traditionele distributie en de tussenhandel volledig te passeren. Tesla bijvoorbeeld is een volledig verticaal geïntegreerde onderneming die de hele supply chain beheerst. Het bedrijf heeft controle over alle hard- en software, maar ook alle data, van de algoritmes tot en met de sensordata afkomstig van de ingebouwde camera’s en dashboardinstrumenten in de zelfrijdende auto.

Pas de supply chain stroomopwaarts en stroomafwaarts aan

De incumbents daarentegen houden vast aan hun vertrouwde business model en supply chain management informatiesysteem. Zij zitten gevangen in hun oude value chain (waardeketen) die zij niet ter discussie durven te stellen vanwege dreigende (kanaal)conflicten. Al hun interne systemen, de middelenallocatie, het performance management- en beoordelingssysteem inclusief de bonussen, zijn allemaal geënt op het oude business model.

Veel organisaties zitten gevangen in hun oude waardeketen die zij niet ter discussie durven te stellen

Inspelen op de digitalisering vereist echter dat incumbents zaken compleet anders gaan inrichten, zowel stroomopwaarts als stroomafwaarts in de supply chain. Softwarematig werken is niet voldoende. Je moet ook je distributie- en service- en inkoopmodel van je producten kritisch tegen het licht houden. Het interim management supply chain team van Passionned Group biedt hierbij ondersteuning.

Het SCOR-model

Het zogenoemde Supply Chain Operations Reference (SCOR)-model van de voormalige Supply Chain Council (SCC) biedt een procesgeoriënteerde visie op supply chain management, waarbij in elk bedrijf in de logistieke keten is betrokken de volgende stappen worden gezet:

  • Plan (planning)
  • Source (inkoop)
  • Make (productie)
  • Deliver (distributie)
  • Return (retouren)

Dit model biedt praktische handvatten om supply chain management handen en voeten te geven en verbetermogelijkheden te verzilveren. Wens je ondersteuning en advies over alle beschikbare supply chain management methoden, neem dan contact op met onze interim supply chain manager.

neem contact met ons op

Obstakels rondom supply chain management

Supply chain management of logistiek en logistieke processen verbeteren zijn in veel organisaties nog ondergeschoven kindjes. Marketing en verkoop hebben meestal meer in de melk te brokkelen. Een eenzijdig focus op kostenreductie helpt ook niet echt en het gebrek aan standaardisatie is van alle tijden.

Organisaties zien nog wel een aantal beren op de weg als het gaat om het uitvoeren van hun supply chain strategie en de toepassing van big data analytics in supply chain management, zo blijkt uit diverse onderzoeken. Samengevat zijn er drie obstakels die de weg naar volwassenheid op het gebied van supply chain management bemoeilijken. Dat zijn de eigen organisatie, de menselijke factor en technologie.

Slechts een minderheid heeft de interne processen afgestemd op die van toeleveranciers. Verder maken managers zich bijvoorbeeld zorgen over de (vermeende) grote investeringen die ze moeten plegen voor implementatie van big data analytics. Ook beveiliging, privacy, het gebrek aan commitment in de organisatie en het gebrek aan deskundig logistiek personeel, worden genoemd als obstakels.

De 5 belangrijkste voordelen van supply chain management

Kort samengevat leidt supply chain management ertoe dat je logistieke processen sneller, beter, goedkoper, flexibeler, leuker en duurzamer worden uitgevoerd. Meer specifiek profiteren de ketenpartners van:

  • Lagere voorraad- en faalkosten, minder omzetderving en minder afval door een betere markt- en vraagvoorspelling
  • Minder CO₂-uitstoot door algoritmegedreven routeplanning en gps tracking
  • Hogere beschikbaarheid machines en transportmiddelen door preventief onderhoud op basis van predictice analytics en IoT-sensordata
  • Hogere klanttevredenheid door 360 graden klantbeeld en omnichannel ervaring
  • Betere naleving milieu en warenwetten (compliance) dankzij blockchain-technologie

Wie is de regisseur in de supply chain?

Daarnaast is sprake van overschatting. Veel organisaties kennen zichzelf een leidende rol toe in de keten, maar feitelijk acteert maar een heel klein daadwerkelijk als regisseur in de supply chain. Het managen van hele ketens is nog niet vanzelfsprekend. Het verdiepen in elkaars (interne) bedrijfsprocessen is tijdrovend en spannend. Onbekendheid met nieuwe technologie, zoals data science analytics en algoritmes kan, tot slot, ook nog een spelbreker zijn.

Ga op zoek naar zuivere supply chain KPI’s

In de praktijk zijn niet alle schakels in de keten (goed) met elkaar verbonden. Ondertussen verwachten consumenten een steeds snellere levering en een (nog) grotere beschikbaarheid. Zonder ingrijpen in de supply chain gaat er veel omzetpotentie verloren. Bij organisaties ontstaat daarom een toenemende behoefte aan vastomlijnde supply chain processen en zuivere supply chain KPI’s. Om hierop in te kunnen springen, is het verzamelen, analyseren en distribueren van data een onontbeerlijk onderdeel in je bedrijfsvoering. Organisaties dienen hun supply chain strategie hierop aan te passen.

De SMART KPI Gids 2024 Afbeelding van De SMART KPI Gids 2024Zoek je de ultieme logistieke KPI's? Deze uitgebreide KPI-gids beschrijft een universeel toepasbare methode. In zes stappen leer je hoe je de essentiële KPI's voor jouw bedrijf of branche kunt identificeren, definiëren en visualiseren. Maak gebruik van de theorie, de handige oefeningen en de talloze KPI voorbeelden in de SMART KPI bepaler.Download de SMART KPI-bepaler

Drie praktijkvoorbeelden Supply Chain Intelligence

Met een datagedreven supply chain en warehouse management systems kun je je logistieke processen verbeteren, lean management toepassen, verspillingen reduceren en kosten verminderen. Kortom: datagedreven ketens in de logistiek maken het verschil. De consultants van Passionned Group zijn in staat om ook jouw organisatie optimaal te begeleiden in het streven naar een meer datagedreven supply chain, het definiëren van supply chain KPI’s en het selecteren van warehouse management systemen.

Voorbeeld 1: Supply chain intelligence: Zero Hunger Lab

Wat de impact van data science op supply chain management kan zijn, blijkt uit het World Food Programme en het zogenoemde Zero Hunger Lab van Tilburg University.

  • Het World Food Programme (WFP) is de hulporganisatie van de Verenigde Naties die wereldwijd jaarlijks miljoenen tonnen voedsel levert aan miljoenen mensen met honger in de hele wereld. Hoe kun je een zo groot mogelijk aantal mensen helpen met een zo hoog mogelijk voedingswaarde gegeven een bepaald budget?
  • Op een willekeurige dag zet het WFP 5.600 vrachtwagens, 30 schepen en bijna 100 vliegtuigen in om voedsel en andere hulp leveren aan degenen die het meest nodig hebben. Elk jaar verdelen de hulporganisatie meer dan 15 miljard rantsoenen tegen een geschatte gemiddelde kostprijs per rantsoen van 0,61 dollar.
  • In 2015 benaderde de Verenigde Naties Tilburg University met de uitdaging om de supply chain te optimaliseren met behulp van data analytics. Sindsdien zet Tilburg University onder het motto “Bytes for Bites” data analytics in voor een betere en veiliger wereld. Met behulp van algoritmes zijn wetenschappers van Tilburg University en JADS erin geslaagd om deze gigantische logistieke operatie aanzienlijk te verbeteren.
  • In plaats van de supply chain stap voor stap te benaderen (pakket samenstellen, inkoop, verscheping, distributie), komen in het model alle variabelen samen. Zo wordt de inkoopprijs meegenomen in de samenstelling van het voedselpakket en speelt ook de locatie van inkoop mee, en de wijze van distributie (in een kamp, via de plaatselijke markt?). Zoveel mogelijk puzzelstukjes zijn in het model meegenomen. Het model wordt steeds verder verfijnd, evenals de implementatie en gebruikerssoftware.
  • Dankzij de uitkomsten van het Tilburgse model is het Wereldvoedselprogramma erin geslaagd om de tien grootste voedseloperaties in onder meer Syrië, Irak, Jemen en Ethiopië aanmerkelijk te verbeteren. Het model wordt toegepast bij 4 tot 5 grote voedseloperaties per jaar. Er wordt meer dan 20 miljoen dollar bespaard.

Voorbeeld 2: Supply chain intelligence: Bumble Bee Foods

Technologieën als blockchain en een trends als supply chain disruption kunnen helpen met het bieden van transparantie in de supply chain, zo laat een praktijkvoorbeeld in de visserij zien.

  • Bumble Bee Foods maakt de productieketen van zijn geelvintonijn transparant met behulp van SAP Cloud Platform Blockchain. Het Amerikaanse voedingsmiddelenbedrijf wil met de technologie de consument meer inzicht geven in de wijze waarop het bedrijf de vis “van oceaan tot bord” verwerkt. Hiermee speelt het bedrijf in op de toegenomen behoefte onder consumenten aan meer transparantie in de voedselketen en de zekerheid dat deze supply chain duurzaam, veilig en met respect voor mens, dier en milieu is ingericht.
  • Consumenten kunnen met hun smartphone een QR-code op de verpakking van de vis scannen. Vervolgens krijgen ze inzicht in de reis die de vis aflegt vanuit de Indische Oceaan naar het schap. Bumble Bee Foods biedt openheid over de omvang van de vangst, het vangstpunt en de vloot die de vis heeft gevangen. Ook geeft de fabrikant informatie over de authenticiteit, versheid, veiligheid, Fairtrade-visserijcertificering en duurzaamheid van de betreffende vangst.
  • Met blockchaintechnologie kunnen bedrijven als Bumble Bee Foods een supply chain geschiedenis creëren die ongevoelig is voor fraude. Heimelijke aanpassingen zijn onmogelijk, omdat iedere partij zicht houdt op alle wijzigingen. Die informatie kunnen ze vervolgens delen met bijvoorbeeld consumenten en stakeholders uit de keten.
  • Technologieën als blockchain kunnen helpen met het bieden van die transparantie en Nederlandse consumenten de garantie geven dat de visvangst en -verwerking volgens de geldende normen en standaarden plaatsvindt.

Voorbeeld 3: Supply chain intelligence: NoFoodWasted

NoFoodWasted is volgens eigen zeggen de eerste app in de wereld die de miljoenen kostende voedselverspilling probeert tegen te gaan. De app is ontwikkeld vanuit de overtuiging dat als je serieus voedselverspilling wilt tegengaan je de supply chain anders moet inrichten.

  • Feit is dat een derde van al het voedsel dat wereldwijd geproduceerd wordt in de afvalbak verdwijnt. Volgens de oprichter van het initiatief is voedselverspilling niet een probleem dat je moet oplossen met geitenwollensokkenideologieën, maar met innovatieve en praktische technologische oplossingen waar iedereen in de supply chain beter van wordt: ondernemer, consument en het milieu.
  • NoFoodWasted brengt producten die tegen de houdbaarheidsdatum aanlopen in kaart en laat consumenten in de app op basis van het postcodegebied zien waar en hoeveel ze kunnen besparen. De app gebruikt hiervoor de sensoren van mobiele telefoons om inzicht te krijgen in voedselverspilling van aangesloten leveranciers en consumenten. De app maakt onder meer gebruik van op bluetooth gebaseerde beacon-technologie en AI-technologie.
  • Met NoFoodWasted kunnen ondernemers (voornamelijk restauranthouders, supermarktmanagers, groenteboeren en bakkers) op hun beurt een deel van de omzetderving voorkomen. Door producten die tegen de houdbaarheidsdatum lopen aan te melden bij NoFoodWasted, verkleinen zij de hoeveelheid producten die zij anders noodgedwongen hadden moeten afschrijven.
  • Het principe werkt heel eenvoudig. De ondernemer zet de producten die tegen de THT-datum lopen in de app en geeft hierbij aan tegen welke korting ze mogen worden aangeboden. De app toont de consument in één oogopslag welke producten bij hen in de buurt met korting te koop zijn. Wanneer de consument een specifieke locatie selecteert, krijgt hij of zij direct een overzicht van alle afgeprijsde producten.

TIP: kies voor interim supply chain management

Het werken met data draait niet alleen gaan om getallen. Je mensen zullen een belangrijke rol spelen in het slagen van je supply chain strategie. Het is daarom belangrijk dat datagedreven werken in het DNA van je organisatie komt en blijft. Dat vraagt om een goede en doordachte implementatieaanpak waarbij de consultants van Passionned Group je graag assisteren. Neem nu contact met ons op.

De Lean Training Black Belt Afbeelding van De Lean Training Black BeltTijdens deze 5-daagse praktische opleiding krijg je niet alleen alle principes uit de Lean filosofie uitgelegd, maar ga je hiermee ook uitgebreid oefenen in een simulatiespel. Met deze theoretische bagage en praktische ervaring kun je na het voltooien van deze opleiding in teamverband serieus aan de slag gaan met de supply chain, procesoptimalisatie en het reduceren van verspillingen in jouw organisatie.Volg de Lean Training Black Belt

Starten met een datagedreven supply chain?

Uit diverse onderzoeken blijkt dat een groot deel van de leidinggevenden wil gaan investeren in big data analytics voor hun supply chain management. Tegelijkertijd blijkt uit de meest recente Nationale Supply Chain Monitor dat ICT tooling achterblijft. Organisaties zijn nog niet in staat zijn om informatie in ketenverband uit te wisselen via gezamenlijke ICT-tools. Het is een van de oorzaken waardoor een echte “supply chain disruption” vooralsnog uitblijft.

Schakel nu een interim supply chain manager in

Er gebeuren veel spannende dingen op het terrein van supply chain management. Tegelijkertijd worden organisaties geconfronteerd met veel onzekerheden en worstelen ze vaak nog met basale en soms hele specifieke vragen:

  • Wat is een supply chain?
  • Hoe stel ik een supply chain analyse op?
  • Hoe bepaal en definieer ik zuivere supply chain KPI’s?
  • Welke trends supply chain management zijn voor mijn organisatie relevant?
  • Hoe richt ik supply chain processen of een Power BI supply chain dashboard in?
  • Wat is het belang van een Supply Chain Management Group?

Benieuwd naar een concrete toepassing van een fast supply chain en een voorbeeld van supply chain logistics manufacturing? Neem dan nu contact met ons op.

Optimale supply chain vraagt om snelheid, flexibiliteit en wendbaarheid

Samenvattend: de supply chain, value chain draait tegenwoordig om snelheid (“quick response in supply chain”), flexibiliteit en wendbaarheid. Het aanstellen van een Chief Supply Chain Officer, of het inhuren van een interim adviseur manager supply chain, die als ketenregisseur te allen tijde het overzicht behoudt, is in dat licht zeker geen overbodige luxe…

Maak nu de vertaalslag naar de meer moderne concepten van data science, zoals bijvoorbeeld voorspellende algoritmes voor het juist inschatten van de marktvraag en planningsalgoritmen voor efficiënt transport. Wil jij ook een voorspelbare, gestroomlijnde supply chain en zuivere supply chain KPI’s? Schakel dan nu onze interim supply chain manager in voor een objectief advies.

neem contact met ons op