Stel duidelijke en haalbare doelstellingen
Doelstellingen beschrijven de doelen die je wilt bereiken in de toekomst. Denk dan aan een persoonlijke doelstelling zoals het afronden van je studie in twee jaar of een bedrijfsdoelstelling zoals het realiseren van een marktaandeel van 22% tegen het einde van het jaar. Door een doelstelling te formuleren geef je aan dat je iets echt wilt, je doet een toezegging aan jezelf en anderen om dat doel te realiseren. Je moet het doel en de weg daarnaar toe kunnen visualiseren, toegeweid zijn en vervolgens volharden om de doelstelling te behalen. Of het nu gaat om commerciële doelstellingen, KPI doelstellingen, langetermijndoelen, beleid of concrete bedrijfsdoelstellingen zoals het terugdringen van het energieverbruik of het ziekteverzuim. Hoe pak je dat slim aan? De eerste stap is te zorgen dat je je doelen SMART gaat formuleren. In dit artikel gaan we verder in op de verschillende soorten doelstellingen en geven we 5 tips om sneller je doelstellingen van je bedrijf te behalen.
Wat zijn doelstellingen en doelen?
Doelen vertegenwoordigen een stip op de horizon, een plek die jij of je organisatie, afdeling of team graag wilt bereiken, vaak in een bepaald tijdsbestek. Een doel beschrijf je als doelstelling. We definiëren doelstellingen als volgt:
Een doelstelling is een formulering van een doel dat je als persoon, team, afdeling of organisatie wilt behalen binnen een bepaalde tijd
Met een doelstelling beschrijf je dus je doel. Elke doelstelling zou je eigenlijk SMART moeten formuleren maar dit gebeurt vaker niet dan wel. Het meest kenmerkende aan een goede doelstelling is dat het altijd een moment in de toekomst bevat. Zodat je daar gericht naar toe kan werken, anders blijft het een vage wens. Enkele voorbeelden van doelstellingen zijn:
- wij willen de beste supermarktketen van Nederland worden
- binnen één jaar een Data Science training met succes volgen
- het aantal fouten in een proces minimaliseren tot minder dan 1%
- de doorlooptijd van een specifiek proces inkorten tot maximaal 2 uur
- de transportkosten van een specifieke route verlagen met tien procent
- de verkoopdoelstellingen (verkooptargets) het komende kwartaal behalen
- het energieverbruik van je fabriek met 30% verminderen
- een bekende Nederlander of influencer worden
- in 2025 een goede bedrijfslocatie vinden
Ieder persoon of organisatie kan weer andere doelen nastreven. Dat hangt af van waar je als persoon of organisatie goed in wilt zijn en wat de hogere of langetermijndoelstelling is. De specifieke kennis die je nodig hebt om (zeker) te weten hoe je een doel (binnen afzienbare tijd) kan behalen is cruciaal.
Soorten doelstellingen
Er zijn verschillende soorten doelstellingen. Allereerst maken we onderscheid tussen persoonlijke, team-, afdelings- of organisatiedoelstellingen. Dit gaat over de scope van de doelstelling. Maar de meest gebruikte indeling om verschillende soorten doelstellingen te beschrijven is wel de trits operationeel, tactisch en strategisch.
- Operationeel: deze doelstellingen hebben betrekking op je dagelijkse werkzaamheden, bijvoorbeeld je beantwoordt consequent elke dag altijd alle e-mails.
- Tactisch: dit soort doelstellingen gaan over de wijze waarop je je dagelijkse werkzaamheden oppakt. Je beantwoordt elke dag alleen de emails die een hoge prioriteit kennen.
- Strategisch: dit gaat over de strategie van je bedrijf of de werkzaamheden. Je besluit geen e-mails meer te beantwoorden maar alles via chat, whatsapp of skype af te handelen of face-to-face (indien mogelijk).
Bij operationele doelstellingen doe je eigenlijk meer van hetzelfde, je loopt de kans om achter de feiten aan te blijven hollen. Bij tactische doelstellingen doe je minder van hetzelfde en optimaliseer je het proces zodat je meer grip krijgt. Bij strategische doelstellingen gooi je het over een compleet andere boeg.
Het is van groot belang dat je tijdig opschaalt van operationeel naar tactisch en van tactisch naar strategisch, wil je de boot niet missen.
Breng samenhang aan in je doelstellingen
Binnen één organisatie komen soms wel honderden doelstellingen voor. Bovendien hebben medewerkers ook persoonlijke doelen die ze willen bereiken. Hoe zorg je dat je die allemaal ‘precies’ op elkaar kunt uitlijnen? Dat doe je met een Balanced Scorecard. Hiermee breng je een duidelijke structuur aan in alle (soorten) doelstellingen zodat ze elkaar niet in de weg gaan zitten. Je bereikt dan je doelen sneller en met meer souplesse.
Formuleer doelstellingen in lijn met de strategie
Elke organisatie heeft doelstellingen geformuleerd, maar niet elke organisatie koppelt die consequent aan de organisatiestrategie. Doelen stellen of plannen maken zonder strategische component is vergelijkbaar met het willen rijden van A naar B binnen een half uur zonder dat iemand weet wat die daar gaat doen. Doelstellingen moeten altijd betekenis hebben of krijgen: een hoger doel of de missie van de organisatie. Zorg daarom dat je operationele of tactische doelstellingen passen binnen je bedrijfsstrategie of het grotere plaatje.
Doelstellingen & Data
De voortgang op je doelstellingen moet je goed kunnen volgen, je wilt immers zien waar je nu staat ten opzichte van het doel. Je hebt dus data en informatie nodig om die voortgang te kunnen monitoren en snelle en betrouwbare feedback over je doelstellingen. Vaak doe je dat met een dashboard of Business Intelligence. Het delen en bediscussiëren van de informatie, kennis en inzichten die uit het dashboard ontstaan zijn daarbij cruciaal. Je wilt beslissingen nemen die de eventuele vertraging richting je doel wegwerken of je wilt het gewoon sneller bereiken.
Maak doelstellingen meetbaar met de doelenboom
Stel dat jouw bedrijf op zoek moet naar een nieuwe en goede bedrijfslocatie. Met een zogenoemde doelenboom kun je dan eenvoudig en visueel de doelstellingen uiteenzetten in subdoelen. Zodat iedereen begrijpt wat belangrijk is om het ‘hoogste’ doel te bereiken en in welke mate de subdoelen daaraan bijdragen. We geven je een voorbeeld van een doelenboom (KPI boom) van een ziekenhuis.
Doelstellingen moeten ook SMART zijn
Doelstellingen die je niet SMART formuleert, bereik je nooit. Formuleer daarom altijd SMART-doelen (voorbeelden). Die zijn specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden.
5 tips om je doelstellingen sneller te bereiken
- Maak ‘het waarom’ voor alle betrokkenen kristalhelder. Vergeten je medewerkers het doel, dan kunnen zij toch nog in lijn met het waarom handelen. Bovendien begrijpen ze dan waar het om draait. Ze kunnen zich dan beter inleven en dat leidt tot een veel groter draagvlak.
- Zorg dat je je doelstellingen altijd meetbaar maakt met SMART doelen formuleren. Hierdoor kun je tijdig bijsturen wanneer er onvoorziene omstandigheden optreden of wanneer accenten moeten verschuiven.
- Verzeker je ervan dat verschillende doelstellingen en subdoelen elkaar niet ‘bijten’. Dit voorkomt energieverlies en verspilling.
- Voorzie je medewerkers van de juiste middelen, zodat zij hun bijdrage aan het bereiken van het doel goed kunnen invullen. Neem klachten serieus.
- Werk liever met kleine of middelgrote tussenstapjes tot het punt op de horizon in plaats van te proberen in één keer daar te komen. Zo boek je onderweg successen en dat bezorgt alle betrokkenen positieve energie.
Interesse om sneller je doelstellingen te realiseren?
De specialisten van Passionned Group zijn gepokt en gemazeld in vraagstukken rondom de besturing van organisaties en datagedreven werken. Onze adviseurs kun je raadplegen bij het opstellen van een zogenoemde doelenboom, het implementeren van performance management of KPI-sturing. Neem gerust contact met ons op voor een oriënterend gesprek of volg één van onze opleidingen.
Over Passionned Group
Passionned Group is dé specialist in besturingsvraagstukken en helpt je sneller jouw doelstellingen te bereiken. Onze gedreven professionals helpen grotere en kleinere organisaties bij de kanteling naar een intelligente organisatie. Om het jaar organiseren wij de verkiezing van de Slimste organisatie van Nederland.