Wat is informatietechnologie: betekenis, 4 stadia en 25 actuele IT trends

Foto Dick Pouw MBA
Auteur: Dick Pouw MBA
Interim CIO & IT manager
Inhoudsopgave

IT voor ieder bedrijf steeds meer kritisch

Het slim toepassen van informatietechnologie (IT sector) in ieder bedrijf wordt steeds meer kritisch en steeds meer van strategisch belang. Het is dan ook van toenemend belang dat je zorgt voor een gezonde IT visie en haalbare IT strategie die goed aansluiten op je bedrijfsstrategie. Want daar zit de crux: IT niet als sluitstuk maar als enabler van de digitale transformatie. Een die voor iedereen in het bedrijf te begrijpen en richtinggevend is. Alleen zo kan iedereen in je bedrijf de vertaalslag maken hoe hieraan bij te dragen en helpen de wendbaarheid van je bedrijf te vergroten. In dit artikel presenteren we de actuele IT vraagstukken van dit moment, helpen we je om de 4 stadia van IT te begrijpen en toe te passen en presenteren we de 25 belangrijkste ICT trends.

Wat is IT en ICT? Een definitie

We gebruiken de afkortingen IT en ICT vaak door elkaar. Toch zijn deze termen verschillend in definitie. IT staat voor informatietechnologie en ICT staat voor informatie- en communicatietechnologie. Deze zijn zeer nauw verwant.

  • IT staat voor Informatietechnologie en verwijst naar het volledige informatiedomein. Dat omvat de hardware, software, randapparatuur en netwerken. Dit heeft als doel om elektronisch gegevens op te slaan, beschermen, ophalen en verwerken ter ondersteuning van bedrijfsprocessen. Dit is een veelomvattend gebied met veel verschillende subspecialismen.
  • ICT is de afkorting voor Informatie en Communicatie Technologie. Deze term zie je vaak terugkomen om te benadrukken dat telefonie en media ook binnen het verantwoordelijkheidsgebied liggen van het informatiedomein.

Voor het gemak en consistentie gebruiken we op deze website de afkorting IT.

Actuale IT vraagstukken

Vragen die nu actueel zijn en leven bij bestuurders, managers en adviseurs zijn bijvoorbeeld:

  • Wat houdt digitale disruptie en digitale transformatie nu exact in, wat kan dit betekenen voor jouw bedrijf en hoe geef je dit onderwerp een plek in de IT visie en ICT strategie van je bedrijf?
  • Hoe zorg je ervoor dat jouw organisatie veel sneller kan veranderen en hiertoe telkens nieuwe IT-technologieën snel, effectief en efficiënt kan omarmen om zo de concurrentie voor te blijven?
  • Welke IT-governance, IT-competenties en ICT-organisatie heb je in de toekomst nodig om goede sturing te kunnen geven aan significante versnelling en kwaliteit van nieuwe applicatieplatformen en -functionaliteiten ter ondersteuning van je business processen?
  • Hoe voorkom je dreigende wildgroei aan losse ‘Applicatie-Cloud’ initiatieven en oplossingen die een nieuwe verkokering gaan vormen en zo integraal, effectief en efficiënt samenwerken belemmeren?
  • Hoe kan Informatietechnologie gebruikt worden om dashboards en voorspellende analyses te maken die adviseurs en beslissers adequaat informeren over de voortgang van de ingezette bedrijfsstrategie en ICT-strategie, en helpen bij het maken van keuzes om adequaat te kunnen sturen?

Passionned Group kan met veel praktijkervaring bedrijven ondersteunen bij het ontwikkelen van een op maat gesneden toekomstvaste IT-visie en IT-strategie. Laat hier je gegevens achter en we nemen contact met je op.

Leren van het IT verleden

Onze unieke IT visie vormt de basis voor onze aanpak. Zij komt voort uit het leren van het verleden: het historische perspectief, gecombineerd met onze kerncompetenties ‘datagedreven, slimme en wendbare organisaties’, en ons inzicht in emerging IT-trends (de bouwstenen van digitale disruptie). Opnieuw wordt het IT-domein van ieder bedrijf geconfronteerd met een nieuw omslagpunt vanuit historisch perspectief bezien. Reden temeer om je IT visie en IT strategie voor jouw bedrijf te herijken.

De 4 stadia: een historisch perspectief van informatietechnologie

Het belang van IT voor ieder bedrijf is in de loop der jaren sterk gegroeid. Het toenemend belang laat zich ook verklaren uit de stadia die organisaties de afgelopen periode hebben doorlopen. In onderstaande figuur zijn de vier stadia schematisch weergegeven.

De 4 stadia: een historisch perspectief van informatietechnologie
Figuur 1: De vier stadia van IT-dienstverlening

Elk bedrijf heeft meerdere stadia van IT-dienstverlening doorlopen. Deze stadia beslaan grofweg een periode van 5 of meer jaar en worden ook steeds korter. Je kunt ze niet hard aan een tijdvak koppelen omdat het per bedrijf kan verschillen op welk moment de overgang naar een volgend stadium is genomen.

Stadium 1: IT puur gericht op informatietechnologie

In stadium 1 is de focus van IT gericht op informatietechnologie. Vanuit haar technologie-expertise heeft IT de lead bij het selecteren, beschikbaar stellen en houden van technologie en applicaties ter ondersteuning van de bedrijfsvoering. Inzet van nieuwe technologie wordt in dit stadium vooral gedreven door kostenbesparing. Rapportage is gefocust op servicelevels die zicht geven op beschikbaarheid en robuustheid van de beschikbare technologieën. De CIO rapporteert in veel gevallen aan de CFO.

Stadium 2: leveren van servicegerichte dienstverlening

In stadium 2 verschuift de focus van IT naar het leveren van een servicegerichte dienstverlening. De business komt meer in de lead en IT gaat beter luisteren naar de behoeften van de gebruikers en afdelingen. Inzet van nieuwe technologie wordt meer gedreven door gebruiksgemak naast kostenbesparing. Rapportage van tevredenheid wordt toegevoegd aan de servicelevels. De CIO gaat in veel gevallen rapporteren aan commercieel directeur of directeur operations.

Stadium 3: nieuwe IT diensten en cloud

In stadium 3 verschuift de focus naar versnellen van levering nieuwe diensten o.a. door het toepassen van Cloud gebaseerde oplossingen. De business is nog steeds in de lead en IT is steeds beter in staat om te luisteren naar de behoeften van de gebruikers en afdelingen. Inzet van nieuwe technologie is gedreven door gebruiksgemak, kostenbesparing en leveringssnelheid en omvang. Rapportages worden uitgebreider. Naast servicelevels en tevredenheid ga je als CIO ook metrics leveren over de leveringssnelheid en -omvang. De CIO gaat in veel gevallen rapporteren aan de CEO.

Stadium 4: proactief adviseren over IT trends

In stadium 4 verschuift de focus opnieuw. De business en ICT moeten samen de lead nemen om richting te geven aan de ontwikkeling van de ICT-dienstverlening. De business kan en moet behoeften blijven definiëren en meer structureel bij haar klanten ophalen. ICT dient de business meer proactief te adviseren over nieuwe emerging IT trends en de kansen die dit biedt voor het bedrijf. Inzet van nieuwe technologie is gedreven door gebruiksgemak, kostenbesparing, leveringssnelheid en –omvang maar vooral het vergroten toegevoegde waarde van het bedrijf. Rapportages worden uitgebreid om naast tevredenheid, servicelevels, leveringssnelheid/omvang ook inzicht te verschaffen in innovatiekracht. De CIO blijft rapporteren aan de CEO, maar krijgt steeds vaker structureel een plek in de directie.

Ontwikkel een gezonde visie op ICT

De gewenste rol van informatietechnologie verschuift de komende periode van serviceprovider naar ‘business enabler’ en adviseur digitale transformatie. Om deze nieuwe rol in de toekomst optimaal te kunnen invullen zijn andere competenties in de IT-organisatie nodig of moet je deze competenties verder ontwikkelen, namelijk op gebied van:

Waar in het verleden 90% van de interne IT-resources werd gestopt in ‘run the business’ en 10% in vernieuwing, is de omslag nodig waar 90% van de interne IT-resources aan vernieuwing en ‘business alignment’ wordt besteed en nog maar 10% aan ‘run the business’.

Infrastructuur is een commodity geworden

Om deze omslag te bereiken is het dringend gewenst om infrastructuurdiensten te baseren op Cloud, Virtuele en As a Service technologieën en de operationele uitvoering ervan bij servicepartners onder te brengen. Infrastructuurdiensten zijn immers commodity geworden vergelijkbaar met gas, water en licht en servicepartners kunnen door hun schaalvergroting zeer kostenefficiënte oplossingen realiseren. Hiermee kan de focus van de interne IT-organisatie volledig worden gericht op versnelling van ontwikkeling van:

  • Nieuwe business modellen: je kunt verschillende methoden gebruiken om je verdienmodel te bepalen en te beschrijven. De bekendste is wel het ‘business model canvas’. Hier beschrijf je in 9 blokken hoe je jouw bedrijf in de startblokken krijgt en voor je laat werken en geld laat verdienen. Lees hier meer over business modellen.
  • Lean business processen: je kunt in Lean de verbetermethode bij uitstek vinden omdat het zowel je operational excellence, je customer intimacy en je product leadership op een hoger plan tilt. Lees hier meer over de Lean verbetermethode.
  • E-workstyle: in combinatie met nieuwe applicatiefuncties en meer aandacht voor specifieke en nieuwe IT subspecialismen die leiden tot een effectieve en efficiënte ‘e-workstyle’.
  • Data analytics: professioneler gebruik van beschikbare data en informatie om je organisatie beter te kunnen sturen en zo meer wendbaar te maken. In de verantwoording wordt zichtbaar gemaakt of doelstellingen op gebied van versnelling van applicatie delivery en innovatiekracht worden behaald. Lees hier meer over data analytics.

Tempo en aantal van nieuwe ontwikkelingen in de IT sector nemen in hoog tempo toe. In onderstaand overzicht is een niet uitputtend overzicht gegeven van belangrijke ontwikkelingen waar je bedrijf en specifiek je IT-discipline mee wordt geconfronteerd. De belangrijkste IT trends die wij zien zijn:

Welke belangrijke IT trends zijn er?Figuur 2: De 25 belangrijkste trends in de ICT & informatietechnologie (IT)

1. IoT

Internet of Things gaat over het koppelen van apparaten aan het internet. Mogelijkheden voor bedrijven die hierdoor ontstaan zijn bijvoorbeeld het aanbieden van verbeterde of aanvullende diensten zoals:

  • Proactief en meer efficiënt onderhouden van apparaten doordat het apparaat continu gegevens deelt over de operationele status
  • Remote en correctief onderhoud uitvoeren aan apparaten, door op afstand instellingen te wijzigen en herstellen
  • Remote monitoren en bedienen van apparaten
  • Remote uitbreiden van (software)functionaliteiten van apparaten in het veld

2. CRM

Een CRM-systeem (Customer Relationship Management) biedt een geïntegreerde set van functionaliteiten op gebied van sales, marketing en service. Doordat deze afdelingen een gezamenlijk klantbeeld opbouwen en onderhouden wordt jouw bedrijf in staat gesteld om zijn binding met de klant te verstevigen, nog beter op de klantbehoefte in te spelen en de inkomsten van het bedrijf te optimaliseren. Centraal registreren van klantgegevens en -interactie is niet het doel, maar startpunt om te kunnen analyseren waar verbetermogelijkheden liggen.

3. Big Data

Big Data heeft betrekking op de exponentiële groei van data die beschikbaar is/komt vanuit bijvoorbeeld Social Media, Internet of Things en interne systemen met niet gestructureerde data. Deze data bevatten een schat aan informatie als bedrijven in staat zijn om deze externe en ongestructureerde data te combineren met de data aanwezig in de bedrijfs-databasemanagementsystemen en hier slimme analyses op uitvoeren.

4. Workflowmanagement

Papieren procedures kunnen efficiënter en dus kun je die omzetten naar een digitale workflows. Voordelen zijn een verbeterde doorlooptijd, beter inzicht in de status en elimineren zoektijden. Enkele voorbeelden zijn: aanvragen voor reizen, aanvragen investeringen, aanvragen voor tijdelijk of vast personeel, afhandelen declaraties, etc.

5. Social Media

Door het inzetten van Social Media kan een bedrijf gerichter marketing bedrijven dan met traditionele marketing. Voorbeelden zijn:

  • Vergroten naamsbekendheid
  • Aanspreken specifieke doelgroepen en deze groepen leiden naar je bedrijfswebsite of apps
  • Opvangen klantperceptie als input zijn voor verbetering producten en diensten
  • Verzamelen reviews en likes en zo realiseren van een voorkeurspositie

6. Enterprise Portals

Enterprise Portals zijn de ingang voor klanten en partners voor interactie met het bedrijf. In deze portals worden processen ondersteund van opvragen en delen van informatie tot het bestellen en verlenen van service. Via een afgeschermde ingang kunnen klanten en partners bij hun specifieke gegevens. Zie ook ons artikel ‘Autoimporteur bouwt integraal enterprise portal’.

7. Marketing Intelligence

Marketing intelligence beleid en processen zorgen voor het structureel verzamelen en analyseren van informatie over de markt waarin het bedrijf opereert. Hiervoor zijn specifieke MI-tools beschikbaar. Het doel is niet om verzamelde informatie als nieuws onder management te verspreiden, maar om op basis van nadere analyses en onderbouwde voorstellen te doen hoe het bedrijf dient te reageren (6 P’s, product, prijs, plaats, promotie, personeel en presentatie) op wat er in de omgeving afspeelt.

8. Business Intelligence

Business Intelligence gaat over het gestructureerd verzamelen en analyseren van interne en externe data en informatie. Dit heeft als doel om je bedrijf betere bedrijfsbeslissingen te kunnen laten nemen. BI-systemen vormen de basis voor de analyses, waarbij met selfservice BI-tools een verschuiving van zwaartepunt van IT naar business gaande is. Hoe beter de informatie en analyses, hoe beter de beslissingen die leiden tot groei en versterking van de concurrentiepositie van het bedrijf.

De BI & Analytics Guide™ 2024 Afbeelding van De BI & Analytics Guide™ 2024De BI & Analytics Guide™ geeft je direct toegang tot grote hoeveelheden onderzoeksmateriaal (IT leveranciers, nieuws, video's, termen, ratings en de ICT-markt) op het gebied van BI, AI en data analytics. Selecteer hiermee de meest geschikte BI-leverancier en til je algemene IT-kennis en in het bijzonder je BI- en AI-kennis naar een veel hoger niveau in enkele dagen.Download hier de BI & Analytics Guide™

9. Artificial Intelligence

Het betreft AI-toepassingen die leren van input van en interactie met mensen. Hierdoor is (steeds) minder inzet van mensen nodig. Enkele voorbeelden zijn toepassingen in contactcenter en balie omgevingen, initiële beoordeling van sollicitaties en toepassing in monitoring situaties. Daarnaast is generatieve AI sterk in opkomst. Ethiek is bij AI een heel belangrijk aspect.

10. E-learning

Door inzet van e-learning kunnen trainingen van nieuwe software veel efficiënter en effectiever verlopen. De trainer hoeft maar 1 keer zijn materiaal samen te stellen en in video te vangen en trainees kunnen een training op een door haar gewenst moment volgen of herhalen. Toetsen, controles en feedback kunnen onderdeel van een e-learning omgeving zijn.

11. IT innovatie

De snelheid waarmee nieuwe technologieën en oplossingen beschikbaar komen zal alleen maar verder toenemen. Om te voorkomen dat de concurrentiepositie van je bedrijf verzwakt wordt het noodzaak om je structureel te verdiepen in IT innovatie en te experimenteren met het toepassen van emerging IT trends.

12. IT governance

Goede afspraken over samenwerking tussen business en ICT en besluitvorming over prioriteitskeuzes van softwareontwikkeling zijn essentieel om organisaties wendbaarder en slagkrachtiger te maken. Inspanningen die hiervoor nodig zijn aan businesskant worden nog te vaak onderschat.

13. Cybersecurity

Cybercrime is dagelijks onderwerp van de nieuwsberichten. Bedrijven moeten meer doen om zich hiertegen te wapenen. Niet alleen door het inzetten van meer IT Security technologie, maar ook door awareness te vergroten bij medewerkers en zo houding en gedrag te beïnvloeden.

14. Relatiemanagement

Relatiemanagement gaat over periodieke afstemming met business proces eigenaren om zo structureel feedback te ontvangen over omvang en kwaliteit van geleverde diensten en om samen nieuwe initiatieven te starten. Klant- en gebruiker-tevredenheid en voorkomen schaduw informatietechnologie zijn belangrijke drijfveren.

15. Verandermanagement

De snelheid waarmee organisaties nieuwe processen en systemen kunnen adopteren wordt meer een bottleneck dan het sec ontwikkelen van nieuwe software. Aandacht voor de zachte factoren van verandering zoals bijvoorbeeld houding, gedrag, energie, motivatie en competentie-ontwikkeling zijn cruciaal. Lees hier meer over verandermanagement.

16. Project Portfoliomanagement

Met Project Portfoliomanagement ga je gericht sturing geven aan alle kandidaat en lopende business, en IT projecten die nodig zijn om invulling te geven aan je bedrijfsstrategie. Rapporteren is niet het doel, maar middel om besluitvorming te faciliteren en zo de kwaliteit, snelheid en toegevoegde waarde van projecten te optimaliseren.

17. Enterprise Architecture

Het doel van Enterprise Architecture is zorgen dat de inrichting van je applicaties, data en technische infrastructuur goed aansluit op je bedrijfsdoelen en -processen. Het maken van gedetailleerde architectuurplaten mag geen doel op zich zijn. Deze moeten communicatie met business en IT-collega’s ondersteunen over gewenste oplossingsrichtingen, overlap en de grijze en witte vlekken die moeten worden aangepakt. De defacto standaard voor Enterprise Architectuur is TOGAF.

De ETL & Data Integratie Guide™ Afbeelding van De ETL & Data Integratie Guide™De ETL & Data Integratie Guide™ maakt het mogelijk om in korte tijd een toolselectie uit te voeren van ETL- en data integratie leveranciers en geeft je ongelimiteerde toegang tot grote hoeveelheden onderzoeksmateriaal op het gebied van data integratie, ETL, datawarehousing en data analytics. Deze gids helpt je ook om je Enterprise Architectuur verder in te vullen met de juiste componenten.Neem een licentie op de ETL & Data Integratie Guide™

18. Lean Proces management

Lean Proces management gaat over het – vanuit klantperspectief en oriëntatie op input en output – continu verbeteren van je bedrijfsprocessen en zo verspilling en inefficiëntie elimineren. Een defacto standaard is de Lean Six Sigma methode.

19. Agile & scrum

Dit is een jonge methode om sneller software te ontwikkelen en is de tegenhanger van de traditionele watervalmethode. De watervalmethode uitgaat van de fasering definiëren, ontwikkelen, testen, ingebruikname en nazorg. De scrummethode gaat uit van een iteratief proces met sprints van maximaal 3 of 4 weken waarbij een aantal functionaliteiten werkend wordt opgeleverd.

20. DevOps

DevOps is een lean visie en werkwijze waarbij softwareontwikkeling en -onderhoud teams juist niet gescheiden – in silo’s – opereren maar een geïntegreerd onderdeel vormen. Je slagkracht neemt toe en benodigde aanpassingen vanuit klantfeedback kun je veel sneller oppakken.

21. Enterprise Applicatie Integratie (EAI)

Dit betreft technologie om efficiënt gegevens uit te wisselen tussen verschillende bedrijfsapplicaties. Dit wordt vaak ook wel aangeduid met de term middleware. Met een goede applicatie integratie architectuur leg je gegevens 1 keer bij de bron vast en ‘geautomatiseerd’ ga je die delen en hergebruiken in andere bedrijfsapplicaties.

22. Virtual Solutions

Virtualisatie kan plaatsvinden op niveaus van werkplek, server, storage en netwerk. Belangrijke voordelen van virtualisatie zijn:

  • Eenvoudiger/transparante vervanging van fysieke apparatuur
  • Efficiënter beheer met een centrale managementlaag over meerdere fysieke apparaten
  • Optimalisatie van gebruik resources over meerdere fysieke apparaten heen
  • Scheiden van netwerkverkeer om zo performance van verschillende bedrijfsapplicaties te kunnen prioriteren en garanderen

Bij een virtuele werkplek staan bijvoorbeeld alle bedrijfsapplicaties en data niet meer op het decentrale device maar draait het centraal in het datacenter.

23. As a service

As a service is een aanduiding dat data, applicaties, infrastructuur en IT-security toepassingen in de Public Cloud kunnen draaien. Er zijn verschillende varianten te weten PAAS (Platform as a Service- bijvoorbeeld ERP of CRM platforms die in de Cloud draaien), SAAS (software as a Service- bijvoorbeeld collaboration tools die in de public Cloud draaien) en IAAS (infrastructure as a Service- bijvoorbeeld Servercapaciteit via public Cloud beschikbaar) en SECAAS (Security as a Service- bijvoorbeeld een IT Security tool zoals intrusion detection and prevention (IDS/IPS) die in de Cloud draait).

24. Mobile & apps

Het gebruik van de mobiele telefoon en de apps die daarop draaien neemt toe ten opzichte van het gebruik van PC. Bij klanten, maar ook collega’s, neemt de behoefte toe om zaken die voorheen alleen via PC konden gedaan ook beschikbaar te krijgen op de smartphone met een bedrijfsapp. De voordelen zijn evident. Sneller en makkelijker gegevens opvragen, invoeren, bestellen, afrekenen en ga zo maar door.

25. Cloud

Er kan onderscheid worden gemaakt in private en public Cloud. Private Cloud houdt in dat de bedrijfsapplicaties en infrastructuur in een centraal datacenter draaien, waarbij het bedrijf eigenaar is van alle hardware en software en controle heeft over locatie van datacenter. Bij Public Cloud maakt het bedrijf op basis van abonnementsvorm gebruik van hardware en software in de Cloud. Leverancier van de dienst is eigenaar van hard- en software en bepaalt in welke datacenters applicaties draaien en waar data is opgeslagen.

Om ordening en keuze aan te brengen is het noodzakelijk om bovenstaande IT trends te structureren en te prioriteren door het in afstemming met de bedrijfsstrategie uitwerken van je IT visie en je IT strategie. Alleen dan is het mogelijk om de juiste dingen in de juiste volgorde te blijven doen en zo slim, wendbaar en competitief te worden en blijven.

Onze aanpak voor een betere IT

Veel bedrijven worstelen met waar te beginnen en hoe een omslag te realiseren. Door het uitvoeren van gestructureerde analyse – door middel van workshops om effectief en efficiënt informatie te verzamelen en ordenen – kan de Passionned Group jouw bedrijf helpen om een maatwerk IT visie en IT strategisch plan te maken voor jouw persoonlijke situatie. Uiteraard bestaat de mogelijkheid om een analyse en verbeterplan te leveren op deelgebieden zoals bijvoorbeeld digitale disruptie en IT innovatie, Business Intelligence, Big data en Data science, IT governance en ICT organisatie of procesmanagement.

Bestaat jouw behoefte eruit dat plan- én executiefase door een interim manager worden geleid, dan kan Passionned Group hier desgewenst ook invulling aan geven.

Over Passionned Group

Logo Passionned Group, de specialist in moderne informatietechnologieWij zijn Passionned, experts in IT, data science en strategie. Onze ervaren consultants helpen bedrijven en andere instellingen te bouwen aan een intelligente organisatie. Om het jaar reiken we de Dutch BI & Data Science Award uit aan de Slimste organisatie van Nederland.

neem contact met ons op

Onze IT-experts & interim CIO's

» Bekijk alle experts