Wat is datavisualisatie: het belang van datavisualisaties, infographics en storytelling

Foto Mark de Kort MSc
Auteur: Mark de Kort MSc
Senior expert datavisualisaties
Inhoudsopgave

De exponentiële toename van data zorgt ervoor dat we steeds meer kunnen meten en inzichtelijk maken. Dit doe je met behulp van een datavisualisatie. Voor veel mensen is data echter een abstract gegeven. Het creëren van datavisualisaties zorgt ervoor dat we data kunnen omzetten naar een tastbaar en leesbaar gegeven. Maar waarom willen we dit, wat brengt het ons precies en hoe kunnen we dit ten uitvoer brengen? In dit artikel gaan we onder andere in op de definitie, het waarom van datavisualisatie, het creëren van een datacultuur en hoe je een indrukwekkend infographic maakt.

Wat is datavisualisatie?

Zoals hierboven al vermeld is er enorme toename aan beschikbare interne en externe data. Met behulp van data kunnen we een boodschap overbrengen en we doen dat met behulp van datavisualisatie.

Datavisualisatie is een methode voor het omzetten van abstracte data naar concrete informatie en eventueel kennis. De informatie kan je op verschillende wijzen presenteren. Denk bijvoorbeeld aan een rapport, grafiek, animatie, landkaart of dashboard.

Wanneer je kijkt naar het weerbericht zie je meerdere verschillende type (realtime) datavisualisaties, zoals een landkaart en een tabel met de temperaturen voor de aankomende dagen. Waarom worden deze type visualisaties gebruikt bij het weerbericht? We gebruiken de volgende type visualisaties in de volgende situaties:

  • Staafdiagram: De staafdiagram is makkelijk te gebruiken wanneer je verschillende variabelen onderling wil kunnen vergelijken.
  • Lijndiagram: Wanneer je een trend of een verloop in tijd wilt kunnen visualiseren maak je gebruik van een lijndiagram.
  • Landkaart: Zodra er een geografische component van belang is kan je gebruik maken van de landkaart.
  • Tabel: Je gebruikt de tabel wanneer je getallen en waarden wilt weergeven in een gedetailleerde vorm.
  • Puntenwolk: Voor het weergeven van spreiding met behulp van twee variabelen maak je gebruik van de wolkdiagram. Deze visualisatie kan je ook gebruiken voor het visualiseren van correlatie.

Waarom is datavisualisatie belangrijk?

Bij het overbrengen van een verhaal of advies is effectieve communicatie heel belangrijk. Het kan namelijk eenvoudig gebeuren dat bij het overbrengen van een verhaal de ontvanger je boodschap verkeerd begrijpt. Denk bijvoorbeeld aan het overdragen van een verhaal via WhatsApp. We schrijven een boodschap, maar deze kan eenvoudig verkeerd begrepen worden. Hoe komt het dan dat een boodschap face-to-face minder vaak verkeerd wordt begrepen? Dit heeft te maken met expressie, lichaamstaal en geluiden. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarbij je een sarcastische boodschap overbrengt. Dit gaat face-to-face een stuk makkelijker dan via WhatsApp.

Kortom: bij onderlinge communicatie werken expressie en geluiden ondersteunend aan de boodschap die je wilt overbrengen. Waardoor is deze visuele en auditieve manier van denken dan ontstaan? Onze vroege voorouders (rond de prehistorie) waren al visueel en auditief ingesteld. Dit is ontstaan als overlevingsmechanisme, een manier om gevaarlijke situaties in schatten.

Voor ons geldt dus nog steeds dat wij visueel en auditief ingesteld zijn. Daarom is het goed om te communiceren met behulp van expressie en geluiden. We kunnen een theorie of advies op beide manieren overbrengen. Het werkt het beste als je beide combineert. Dat kan door het visualiseren van de data en vervolgens face-to-face een toelichting geven op de visualisatie: storytelling.

Er zijn ontzettend veel tools waarmee je je data kunt visualiseren en kunt stoeien met storytelling maar een aantal daarvan zijn het meest bekend:

Tableau
Power BI
Qlik

Zorg voor een datacultuur

Voor veel bedrijven is het lastig om een datagedreven cultuur te creëren binnen de organisatie. Het voordeel aan een dergelijke cultuur is dat je als organisatie flexibeler, sneller en slimmer kan reageren op bepaalde gebeurtenissen binnen en buiten de organisatie. Een van de manieren voor het starten met datagedreven denken is door het visualiseren van data. Het actief laten creëren van rapporten, grafieken en dashboards zorgt ervoor dat medewerkers gaan denken vanuit een dataperspectief. Hierdoor zet je als organisatie de eerste stap richting het accepteren van een datacultuur en een intelligente, datagedreven organisatie.

Je kan op de volgende manieren het creëren van datavisualisaties promoten.

  1. Creëer zelf datavisualisaties en gebruik deze als voorbeeld richting je werknemers en collega’s. Een goed voorbeeld doet volgen.
  2. Laat tijdens de wekelijkse scrummeeting het resultaat onderbouwen met behulp van data.
  3. Laat tijdens een salespitch zien dat data verkoopt. Een goede datavisualisatie zorgt voor namelijk voor wederzijds begrip.
De cursus Power BI & datagedreven werken Afbeelding van De cursus Power BI & datagedreven werkenTijdens deze 3-daagse cursus ga je zelf aan de slag met datamodellering en datavisualisatie. Deze cursus voorziet je van direct toe te passen kennis om van Power BI, datavisualisatie en datagedreven werken een groot succes te maken. Hoe ga jij Power BI & datagedreven werken inpassen in je bestaande organisatie en werkwijze?Cursus Power BI & datagedreven werken

Creëer zelf waardevolle inzichten

Voor het visualiseren van data kan je het best beginnen met een ontwerp op papier of whiteboard. Het maken van een ontwerp zorgt ervoor dat je creatief blijft denken en dat is belangrijk voor het visualiseren van data. Zodra je dit gedaan hebt en tevreden bent over je ontwerp kan je verder gaan naar de visualisatie met behulp van de desbetreffende tooling. Zodra je hiermee start is het belangrijk rekening te houden met de volgende basisprincipes van datavisualisatie.

  • Garbage in is Garbage out. Ofwel is de data die je gebruikt voor de visualisatie incorrect of onvolledig, dan geeft de datavisualisatie een incorrecte of onvolledige weergave van de realiteit. Je datakwaliteit moet dus op orde zijn.
  • Less is more. Zorg ervoor dat je datavisualisatie rustig overkomt en zo min mogelijk afleiding biedt. Het doel is ten slotte om een boodschap over te dragen. Hierbij wil je dat de focus van de lezer gericht is op de boodschap.
  • Show don’t tell. Zorg ervoor dat je doelgroep je visualisatie begrijpt. Voor wie is de visualisatie bestemd? Je kan helpen met het gebruik van vormen, format, legenda’s en kleuren.

Maak een indrukwekkende Infographic

Een infographic is een speciale vorm van een datavisualisatie. Het doel van de infographic is het snel en eenvoudig weergeven van complexe informatie. Een goede infographic is een combinatie van tekst en beeld en brengt op een sprekende manier een verhaal over. Bij het opstellen van een infographic is kennis op gebied van analyse, design en storytelling van belang.

Welke stappen doorloop je voor het creëren van een infographic:

  • Onderwerp: bedenk een onderwerp dat je wilt visualiseren
  • Analyse: doe gedegen onderzoek naar het onderwerp en maak een mindmap
  • Conclusies: zorg voor interessante conclusies en feiten
  • Storytelling: creëer een verhaallijn, een volgorde in conclusies en feiten
  • Design: ontwerp de infographic met kleuren, tekstblokken, grafieken en afbeeldingen.
  • Visualiseer: creëer de visualisatie met behulp van je favoriete tool.
  • Feedback: vraag om feedback aan mensen die dichtbij je staan en professional zijn op het gebied van design en marketing.

Onderzoek naar effectieve datavisualisaties

Wetenschappers Cleveland & McGill hebben in 1984 fundamenteel onderzoek gedaan naar de snelheid en nauwkeurigheid waarmee mensen visualisaties waarnemen. Zo kwamen zij uiteindelijk tot een logische ordening in de effectiviteit van waarneming van kwantitatieve data. Het meest nauwkeurig en snel nemen wij verandering van positie waar. Dit is typisch een lijngrafiek of kaart als achtergrond. Daarna volgen dan verandering van lengte (staafdiagram), hoek (taartdiagram), hellingsgraad (lijngrafiek), oppervlakte (wolkgrafiek), volume (3D), dichtheid en kleur. Toch zie je nog veel 3D-grafieken in alle kleuren van de regenboog terwijl dit nota bene de minst effectieve manier van datavisualisatie is. Keep it simple.

Ook interesse om je organisatie te visualiseren?

Neem gerust een contact met ons op voor een gesprek met één van onze specialisten in datavisualisatie. Zij vertellen je graag meer over de mogelijkheden, de valkuilen en hoe je het in de praktijk brengt.

Over Passionned Group

Logo Passionned Group, experts in datavisualisatie & data analyticsWij zijn Passionned, experts in datavisualisatie en Business Analytics. Onze ervaren consultants helpen bedrijven en andere instellingen te bouwen aan een intelligente organisatie. Om het jaar reiken we de Dutch BI & Data Science Award™ uit aan de Slimste organisatie van Nederland.

neem contact met ons op

Onze experts in Datavisualisatie

» Bekijk alle experts

Bekijk het PDCA-handboek 'Datacratisch werken'

Productafbeelding van het PDCA-handboek 'Datacratisch werken'

Deze organisaties gingen je voor

Word nu ook klant

Wil je ook klant bij ons worden? Wij helpen je maar wat graag verder met datavisualisaties & data science of andere zaken waar je slimmer van wordt.

Foto Mark de Kort - Senior expert datavisualisatiesMARK DE KORT MScSenior expert datavisualisaties

Neem contact met mij op

Fact sheet

___
klanten geholpen
___
trainingen & workshops
___
mensen opgeleid
8,9
klanttevredenheid
___
consultants & docenten
20
jaar ervaring